Τι είναι ο Γραμματισμός στα Μέσα;
Η Παιδαγωγική των Μέσων είναι υπο-κλάδος της Εκπαιδευτικής Επιστήμης. Διαδραματίζει ολοένα και σημαντικότερο ρόλο και συνεχίζει να αναπτύσσεται καθώς την κοινωνία μας έχει διαπεράσει η ψηφιακή τεχνολογία επικοινωνίας σε όλους σχεδόν τους τομείς της ζωής.
Η Παιδαγωγική των Μέσων ασχολείται με τα μέσα και την παιδαγωγική τους σημασία στην εργασία, τον ελεύθερο χρόνο και την εκπαίδευση. Αναλύει ποιές λειτουργίες και καθήκοντα αναλαμβάνουν τα μέσα στην κοινωνία μας και εξετάζει πώς αντιμετωπίζουμε τα μέσα.
Επιπλέον, η Παιδαγωγική των Μέσων εξετάζει τον αντίκτυπο των μέσων σε εμάς, τον άνθρωπο, αναπτύσσει έννοιες για την ουσιαστική χρήση των μέσων στο παιδαγωγικό έργο και αναπτύσσει στόχους που πρέπει να επιτευχθούν με αυτόν τον τρόπο.
Ο πρωταρχικός στόχος της παιδαγωγικής εργασίας των μέσων είναι πάντα η διαμεσολάβηση ή η ανάπτυξη του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας.
Ο Γραμματισμός στα Μέσα είναι ένας πολύ ευρύς όρος για τον οποίο υπάρχουν πολλοί ορισμοί. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αναδύεται μια συντομότερη άποψη των τεχνικών πτυχών του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας. Ωστόσο, αυτή η άποψη δεν ανταποκρίνεται στην πολυδιάστατη έννοια, καθώς ο γραμματισμός στα μέσα περιγράφει πολλά περισσότερα από τις τεχνικές δεξιότητες που απαιτούνται για την λειτουργία και την χρήση των μέσων επικοινωνίας και ενημέρωσης.
Πρόκειται περισσότερο για την ασφαλή, συνειδητή και ευσυνείδητη αντιμετώπιση των μέσων. Έτσι, ο γραμματισμός στα μέσα απαιτεί πληθώρα δεξιοτήτων και ικανοτήτων.
Η έννοια του Γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας και ενημέρωσης εισήχθη στην Γερμανία το 1973 από τον εκπαιδευτικό και παιδαγωγό των μέσων Dieter Baacke, ο οποίος είδε την παιδεία στα μέσα ως μέρος μιας συνολικής επικοινωνιακής ικανότητας, η οποία στην βιομηχανική και τεχνικά οργανωμένη κοινωνία επηρεάζεται έντονα από τα μέσα ενημέρωσης. Η ιδέα του Dieter Baacke είχε μεγάλο αντίκτυπο στην συζήτηση για την παιδεία στα μέσα επικοινωνίας. Καθόρισε τέσσερις τομείς της παιδείας στα μέσα ενημέρωσης: κριτική των μέσων ενημέρωσης, γνώση των μέσων ενημέρωσης, χρήση των μέσων ενημέρωσης και σχεδιασμό των μέσων.
Σύμφωνα με τον Baacke, ένας άνθρωπος με γνώσεις στα μέσα ενημέρωσης δεν δέχεται απλά το περιεχόμενο των μέσων χωρίς αντιδιαστολή, αλλά συνεχώς το αμφισβητεί κριτικά και το ελέγχει όσον αφορά στις κοινωνικές και ηθικές πτυχές.
- Εξετάζει τα αποτελέσματα των μέσων ενημέρωσης και αναγνωρίζει τις λειτουργίες και τις προθέσεις τους (κριτική μέσων).
- Επιπλέον, ένα άτομο με γνώση στα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχει γνώση των τεχνικών βασικών στοιχείων και μπορεί να λειτουργήσει τα διάφορα μέσα (γνώση των μέσων ενημέρωσης).
- Κάποιος μπορεί να απολαύσει και να χρησιμοποιήσει περιεχόμενο και υπηρεσίες πολυμέσων (π.χ. παίζοντας ένα παιχνίδι στον υπολογιστή ή παρακολουθώντας ένα DVD), αλλά παραμένει υπεύθυνος και αυτοκαθοριζόμενος (χρήση μέσων).
- Εξ’ άλλου, ένα άτομο με γνώση των μέσων ενημέρωσης χρησιμοποιεί τα μέσα ως εργαλείο δημιουργικής εργασίας ή τον σχεδιασμό των δικών του μέσων και τα χρησιμοποιεί ως μέσο επικοινωνίας για να εκφράσει τις δικές του ιδέες (σχεδιασμός μέσων).
