Ενότητα 4: Ήρωες των Παιδιών από τα Μέσα ...

Μέσα από την χρήση των μέσων ενημέρωσης τα παιδιά συναντούν καθημερινά διαφορετικούς χαρακτήρες που τους επηρεάζουν σε μικρό ή μεγάλο βαθμό. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα ενδιαφέροντα και οι ανάγκες των παιδιών αντικατοπτρίζονται στον ατομικό κόσμο της εμπειρίας και της ζωής τους και συνδέονται στενά με την ανάπτυξη και την εξέλιξη τους.

Από αυτή την άποψη, οι ήρωες των μέσων ενημέρωσης επηρεάζουν την κοινωνική τους συμπεριφορά και συνεργασία, καθώς και την δράση και την σκέψη τους.

Μέσα από τον αγαπημένο τους ήρωα ή τους αγαπημένους τους ήρωες μπορούν να δουν πώς αισθάνονται και τι τους αρέσει. Οι ήρωες των μέσων ενημέρωσης προσφέρουν έμμεσα προτάσεις και μπορούν να επηρεάσουν τον προσανατολισμό των παιδιών στην καθημερινή τους ζωή. Παρ’ όλο που δεν μπορεί να υπάρξει σχεδόν μακροπρόθεσμη επίδραση στη συμπεριφορά και τον χαρακτήρα ενός παιδιού, τα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα, σε συνδυασμό με το ενσυναίσθητο παιχνίδι ρόλων που σχετίζεται με τη δράση και τη διάθεση, μπορούν να ανιχνευθούν συχνότερα. Τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας συχνά γοητεύονται από τις ικανότητες και τις ιδιότητες των ηρώων των μέσων.

Για τους γονείς και εκπαιδευτικούς της ΠΕ, οι ιστορίες στα μέσα ενημέρωσης μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμα εργαλεία για να διδάξουν στα μικρά παιδιά πώς να αντιμετωπίζουν και να ξεπερνούν τις προκλήσεις του πραγματικού κόσμου. Μαζί με την προφανή ψυχαγωγία που προσφέρουν αυτές οι ιστορίες, οι γονείς και οι επαγγελματίες της ΠΕ μπορούν να έχουν συνομιλίες με τα παιδιά για βαθύτερες έννοιες σε κάθε ιστορία, συμμετέχοντας έτσι σε χρήσιμη αλληλεπίδραση μαζί τους. Αυτό μπορεί να βοηθήσει τόσο τους γονείς όσο και τους εκπαιδευτικούς της ΠΕ να μάθουν για τα συναισθήματα των παιδιών, τις ιδέες τους, την αντίληψη που έχουν για τους χαρακτήρες, την αξιολόγηση των ενεργειών των χαρακτήρων καθώς και τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία αυτών των χαρακτήρων.

Οι εκπαιδευτικοί στην ΠΕ μπορούν να χρησιμοποιήσουν χαρακτήρες από ιστορίες ηρώων σε βιβλία ή βίντεο για να ενσταλάξουν αξίες στα παιδιά. Λόγω του γεγονότος ότι οι ιστορίες συχνά περιγράφουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στο ταξίδι της ζωής τους, οι ήρωες των μέσων ενημέρωσης μπορούν να εμπνεύσουν τα παιδιά με πολλούς τρόπους.

Γράφημα 2: οι ήρωες των μέσων για τα παιδιά

Ένας απλός τρόπος για να κατανοήσετε πώς νοιώθουν και σκέφτονται τα μικρά παιδιά για διάφορες πτυχές της ζωής κατά την διάρκεια της ανάπτυξής τους είναι να τα ενθαρρύνετε να ζωγραφίσουν τους αγαπημένους τους ήρωες. Στη συνέχεια, οι γονείς ή/και οι επαγγελματίες της ΠΕ μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα σχέδια για να ξεκινήσουν μια συζήτηση με τα παιδιά σχετικά με τους λόγους για τους οποίους τους αρέσουν αυτοί οι χαρακτήρες και ποια είναι τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία αυτών των χαρακτήρων.

Οι Ρόλοι των Ηρώων από τα Μέσα

Οι ήρωες των μέσων ενημέρωσης μπορούν να είναι μια οθόνη προβολής για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να εκφράζουν συναισθήματα, ανησυχίες ή ανάγκες. Επιπλέον, οι ασυνείδητες σκέψεις μπορούν να είναι πιο ξεκάθαρες και ευκολότερες για τα παιδιά να τις αντιμετωπίζουν όταν τα εσωτερικά τους προβλήματα μεταφέρονται στους χαρακτήρες των μέσων ενημέρωσης. Για παράδειγμα, αν ένα παιδί είναι θυμωμένο ή λυπημένο, μπορεί να προβάλει το συναίσθημα σε ένα χαρακτήρα των μέσων. Εάν κρίνεται απαραίτητο, το παιδί μπορεί να εντοπίσει τον λόγο του θυμού ή της θλίψης του, αλλά και να κατανοήσει και να αποδεχθεί το ίδιο το συναίσθημα.

Οι ήρωες των μέσων ενημέρωσης μπορεί να είναι χαρακτήρες ταυτοποίησης για παιδιά ηλικίας μεταξύ τριών και έξι ετών, καθώς το ενδιαφέρον τους για το περιεχόμενο των μέσων αυξάνεται όταν οι ιστορίες σχετίζονται με την καθημερινότητά τους. Ιδιαίτερα συναρπαστικά είναι τα χαρακτηριστικά και κεντρικά θέματα της παιδικής ηλικίας, όπως η αντιμετώπιση των φόβων για απώλεια ή το αίσθημα αυτο-επάρκειας, καθώς και η διάκριση μεταξύ καλού και κακού. Οι ήρωες των μέσων μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να παρακολουθήσουν τα γεγονότα μιας ιστορίας και να κατανοήσουν το περιβάλλον της. Ειδικότερα, η συμμετοχή σε δράσεις και συναισθήματα είναι σημαντική: για παράδειγμα, όταν η Κοκκινοσκουφίτσα αντιμετωπίζει κίνδυνο με απερισκεψία στη γνωστή παιδική ιστορία Η Κοκκινοσκουφίτσα και ο Κακός Λύκος ή η Χιονάτη κερδίζει τη ζωή της με την καλοσύνη της στην παιδική ιστορία Η Χιονάτη και οι Εφτά Νάνοι τα παιδιά παρακολουθούν τις ενέργειες των ηρώων με ενδιαφέρον και αισθάνονται πως και τα ίδια τα αντιμετωπίζουν αυτά λόγω της αναφοράς στον κόσμο στον οποίο ζουν.

Κακοί και Καλοί Χαρακτήρες

Η υπόθεση ότι οι ισχυροί και δυνατοί χαρακτήρες που καταπολεμούν την αδικία προτιμώνται από τα παιδιά είναι μύθος. Και οι χαρακτήρες με κακά ή ευάλωτα χαρακτηριστικά παίζουν ρόλο για τα παιδιά, κάτι που δεν πρέπει να υποτιμάται.

Οι κακοί χαρακτήρες, για παράδειγμα, προσφέρουν στα παιδιά την ευκαιρία να ασχοληθούν με το αίσθημα της εκδίκησης ή της καθημερινής επιθετικότητας. Εάν οι χαρακτήρες χρειάζονται προστασία, τα παιδιά ασχολούνται με τον ρόλο των θυμάτων. Σε μια μορφή ατιμώρητης επίλυσης προβλημάτων, τα παιδιά, που εκπροσωπούνται από τον χαρακτήρα των μέσων, αναγνωρίζουν και βιώνουν πιθανές αντιδράσεις και συνέπειες στην συμπεριφορά από ασφαλή απόσταση και μπορούν να τις συγκρίνουν με τις δικές τους ανάγκες και τους δικούς τους στόχους.

Με αυτόν τον τρόπο, τα ατομικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα, τα εξωτερικά χαρακτηριστικά και ορισμένες συμπεριφορές ενός χαρακτήρα μέσων μπορούν να προσφέρουν στα παιδιά μεταξύ τριών και έξι ετών προτάσεις και προσανατολισμό για την δική τους συμπεριφορά. Αυτή η μίμηση δεν πρέπει να συγχέεται με το παιχνίδι ρόλων του περιεχομένου των μέσων. Στο παιχνίδι ρόλων, τα παιδιά ντύνονται ως χαρακτήρες που αντλούν από τα μέσα και εκτελούν συγκεκριμένες σκηνές δράσης ή δημιουργούν νέες ιστορίες για τους χαρακτήρες προκειμένου να επεξεργαστούν τις εμπειρίες τους από τα μέσα ενημέρωσης.

Ενδυνάμωση των Σχέσεων

Αν κοιτάξετε πιο προσεκτικά τους αγαπημένους ήρωες των παιδιών, μπορείτε να δείτε ότι υπάρχουν σαφείς ομοιότητες στην δημοφιλία ορισμένων τύπων χαρακτήρων. Τα περισσότερα παιδιά γοητεύονται από τις υπεράνθρωπες ικανότητες και την μαγεία (π.χ. να είναι ιδιαίτερα δυνατά, να μπορούν να αλλάζουν ή να πετούν). Τέτοιοι χαρακτήρες απεικονίζονται ως ανεξάρτητοι, υπεύθυνοι, επιτυχημένοι και ισχυροί και τα χαρακτηριστικά αυτά είναι επιθυμητά για τα παιδιά.

Οι προτιμήσεις των συνομηλίκων τους και ο ενθουσιασμός τους για ορισμένους χαρακτήρες έχουν συχνά επιρροή στην επιλογή των αγαπημένων τους χαρακτήρων. Διαφορετικές απόψεις σχετικά με διαφορετικούς χαρακτήρες των μέσων δημιουργούν κίνητρο για επικοινωνία μεταξύ τους και αυθόρμητες ανταλλαγές απόψεων. Μεταξύ φίλων, οι αγαπημένοι ήρωες των μέσων μπορούν να ενισχύσουν τους εσωτερικούς δεσμούς εντός της ομάδας και προσφέρουν ευκαιρίες να μιλούν και να παίζουν. Η κοινή γνώση σχετικά με ορισμένους χαρακτήρες μπορεί επίσης να χρησιμεύει ως όριο μεταξύ της ομάδας και του εξωτερικού κόσμου, γεγονός που πάλι ενισχύει την εσωτερική σχέση της ομάδας.

Οι χαρακτήρες των μέσων επιτρέπουν στα παιδιά να εξειδικεύονται στον τομέα τους, γεγονός που έχει επίσης αντίκτυπο στην κοινωνική τους συνεργασία και αλληλεπίδραση.

Μπορεί να ενθαρρύνει την σύμφωνη γνώμη και να εμπνεύσει σεβασμό σε άλλα παιδιά, εάν το παιδί είναι ιδιαίτερα καλά ενημερωμένο σχετικά με ορισμένους χαρακτήρες των μέσων και το περιεχόμενο των μέσων. Τα παιχνίδια και οι συζητήσεις για τους αγαπημένους χαρακτήρες, με τη σειρά τους, αυξάνουν την δημοτικότητα του παιδιού μεταξύ των συνομηλίκων του.

Ερωτήσεις κατανόησης

1. Ποια γενικά χαρακτηριστικά καθορίζουν τους ήρωες των παιδιών από τα μέσα;

2. Τι μαθαίνουν τα παιδιά από τους αγαπημένους τους ήρωες των μέσων;

3. Πώς μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τους χαρακτήρες που είναι «ήρωες» στην καθημερινή εργασία με παιδιά στην προσχολική εκπαίδευση;